TORUŃSKA SZKOŁA WYŻSZA - TSW - FORUM

Sylwester

KRYZYSY EKONOMICZNE A BEZPIECZEŃSTWO MIĘDZYNARODOWE
CYTATY DO PRZEMYŚLENIA:
DOPÓKI JESTEM W STANIE KONTROLOWAĆ EMISJĘ PIENIĄDZA W DANYM KRAJU, NIE DBAM O TO KTO W NIM STANOWI PRAWO!
MAYER ROTSZYLD
TYLKO MNIEJSZOŚĆ POTRAFI ZROZUMIEĆ ZASADY DZIAŁANIA TEGO SYSTEMU (KREDYTOWEGO). OWA MNIEJSZOŚĆ TO ALBO LUDZIE ZAINTERESOWANI PŁYNĄCYMI ZEŃ KORZYŚCIAMI FINANSOWYMI, ALBO LUDZIE (POLITYCY) UZALEŻNIENI OD JAŁMUŻNY, KTÓRĄ SYSTEM ÓW ZAPEWNIA. NATOMIAST ZDECYDOWANA WIĘKSZOŚĆ LUDZI NIE JEST W STANIE ZROZUMIEĆ I POJĄĆ OWEJ WŁADZY I WYŻSZOŚCI NAD INNYMI, JAKĄ DAJE KAPITAŁ WYTWORZONY I POMNOŻONY W TYM SYSTEMIE. LUDZIE CI ZNOSZĄ UCISK BEZ SŁOWA SKARGI, BEZ CIENIA ŚWIADOMOŚCI, BEZ ŻADNYCH PODEJRZEŃ WOBEC SYSTEMU, KTÓRY PRZYNOSI SZKODĘ ICH INTERESOM.
SYSTEM BRETTON WOODS
(BANK ŚWIATOWY I MIĘDZYNARODOWY FUNDUSZ WALUTOWY)
(W 1971 ROKU NIXON JEDNOSTRONNIE WYPOWIEDZIAL TO POROZUMIENIE! WYNIKIEM TEGO JEST POWSTANIE OBECNEGO SYSTEMU SWOBODNEGO KSZTAŁTOWANIA SIĘ KURSÓW WALUT, KTÓRE NIE MAJĄ ŻADNEJ OKREŚLONEJ RELACJI DO REZERW ZŁOTA BĘDĄCYCH W POSIADANIU EMITUJĄCYCH JE PAŃSTW)
PAMIĘTAJ!
POMIMO ROZSZERZAJĄCEGO SIĘ ŁAŃCUCHA POŚREDNICTWA FINANSOWEGO FUNKCJONOWANIE RYNKÓW PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH ORAZ INSTRUMENTÓW POCHODNYCH OPIERA SIĘ NA DOSTĘPNOŚCI DO PŁYNNOŚCI GOTÓWKOWEJ!
WIELKIE MOCARSTWA PRZESTAJĄ BYĆ WIELKIMI MOCARSTWAMI, KIEDY WPADAJĄ W ZNACZNE KŁOPOTY FINANSOWE!
Zagrożenia bezpieczeństwa ekonomicznego państwa ze strony globalizacji:
1. Przenoszenie kryzysu z jednego państwa w regionie na inne, w których nie istnieją przesłanki kryzysu
2. W okresie boomu wzmożony przepływ kapitałów z centrum na peryferie, a w okresie kryzysów błyskawiczne wycofanie ich z rynków peryferyjnych
3. Wzrost roli Korporacji Transnarodowych
- niemożność oceny sytuacji finansowej firmy
- zdolność do arbitrażu – czyli wykorzystania w skali globalnej różnic w zasobach i efektywności produkcji, systemach podatkowych, kursach walut i stopach procentowych
4. Pogłębienie się różnic północ – południe
5. Zmniejszenie możliwości państwa do samodzielnego kształtowania swojej polityki ekonomicznej
6. Trudności w kontroli elektronicznych przepływów finansowych
ZNACZENIE EKONOMICZNEGO WYMIARU BEZPIECZEŃSTWA PPRZEJAWIA SIĘ W TYM, ŻE EKONOMIA PRZENIKA TREŚCI, STRUKTURY, ODDZIAŁYWUJE NA UWARUNKOWANIA ORAZ POTRZEBY I INTERESY BEZPIECZEŃSTWA KAŻDEGO PODMIOTU.
DOBROBYT MOŻEMY ZALICZYĆ DO POTRZEB I INTERESÓW EGZYSTENCJALNYCH KAŻDEGO PAŃSTWA. KONFLIKT POTRZEB I CELÓW EGZYSTENCJI, A ZWŁASZCZA BRAK WYRAŹNYCH PERESPEKTYW ICH REALIZACJI W OKREŚLONYM CZASIE I ZAKRESIE STAJ E SIĘ PRZYCZYNĄ NAPIĘĆ (TAKŻE W ŚRODOWISKU MIĘDZYNARODOWYM).
RYWALIZACJA EKONOMICZNA ZMIERZAJĄCA DO ZACHOWANIA BEZPIECZEŃSTWA EKONOMICZNEGO MA CHARAKTER CIĄGŁY! JEJ EFEKTY MAJĄ BEZPOŚREDNI WPŁYW NA POZIOM ŻYCIA OBYWATELI!
WPŁYW PRZEGRANEJ KONKURENCJI NA ŻYCIE OBYWATELI MOŻE PROWADZIĆ DO ZNACZNIE SZYBSZEJ DESTABILIZACJI SYSTEMU POLITYCZNEGO NIŻ PRZEGRANA O CHARAKTERZE
WOJSKOWO - POLITYCZNYM
GARŚĆ POJĘĆ Z ZAKRESU EKONOMII
CYKLEM KONIUNKTURALNYM NAZYWAMY OKRESOWE ZMIANY POZIOMU AKTYWNOŚCI GOSPODARCZEJ.
FAZY CYKLU KONIUNKTURALNEGO:
WSPÓŁCZEŚNIE:
1. KRYZYS
2. DEPRESJA (ZASTÓJ) 1. FAZA SPADKOWA
3. OŻYWIENIE
4. ROZKWIT 2. FAZA WZROSTU
KU PRZESTRODZE:
KRYZYS 1913 ROKU PRZERWAŁA I WOJNA ŚWIATOWA
KRYZYS 1937 ROKU PRZERWAŁY PRZYGOTOWANIA DO II WOJNY
WAŻNIEJSZE KRYZYSY PO II WOJNIE ŚWIATOWEJ :
1972 – 73 WZROST CEN ŻYWNOŚCI I ROPY
1974 – 1975
1981 – 1982
PRZYCZYNĄ CYKLICZNEGO CHARAKTERU WZROSTU GOSPODARCZEGO SĄ WAHANIA POPYTU INWESTYCYJNEGO
PRZYCZYNY WAHAŃ POPYTU INWESTYCYJNEGO
(TEORIE NEOKLASYCZNE)
SYSTEM PO KAŻDYM ZAKŁÓCENIU POWRACA DO STANU RÓWNOWAGI . ZAKŁÓCENIA SĄ ZEWNĘTRZNE WOBEC MECHANIZMÓW GOSPODARCZYCH I POCHODZĄ Z POZAEKONOMICZNEGO OTOCZENIA SYSTEMU GOSPODARCZEGO .
(SĄ TO: WOJNY, REWOLUCJE, ODKRYCIA NOWYCH ZŁÓŻ, ZMIANY DEMOGRAFICZNE, INNOWACYJNE TECHNOLOGIE, A NAWET ZJAWISKA PRZYRODNICZE [TEORIA PLAM NA SŁOŃCU – XIX WIEK]).
TEORIA CYKLU POLITYCZNEGO:
ZMIANY PRIORYTETÓW EKONOMICZNYCH WŁADZY W OKRESACH POPRZEDZAJĄCYCH WYBORY. RZĄD KIERUJE SIĘ W SWOICH DZIAŁANIACH NIE STRATEGICZNYMI, DŁUGOOKRESOWYMI WYMAGANIAMI ROZWOJU GOSPODARCZEGO, LECZ TAKTYCZNYMI POSUNIĘCIAMI ZAPEWNIAJĄCYMI WYGRANĄ W WYBORACH.
INTERWENCJONIZM ANTYKRYZYSOWY TO PODEJMOWANIE DZIAŁAŃ W CELU ŁAGODZENIA SKUTKÓW ZAISTNIAŁEGO JUŻ KRYZYSU.
PAŃSTWO (RZĄD) MOŻE ODDZIAŁYWAĆ STABILIZUJĄCO NA GOSPODARKĘ GŁÓWNIE ZA POMOCĄ POLITYKI FISKALNEJ
I PIENIĘŻNEJ.
STYMULACYJNA POLITYKA FISKALNA: MNIEJSZE PODATKI, WIĘKSZE WYDATKI KONSUMPCYJNE I INWESTYCYJNE. REZULTAT – WZROST PRODUKCJI I ZATRUDNIENIA, PRZY DUŻYM WZROŚCIE CEN.
HAMUJĄCA POLITYKA FISKALNA: ZMNIEJSZENIE KONSUMPCJI
I INWESTYCJI, OBNIŻENIE POZIOMU PRODUKCJI I ZATRUDNIENIA, ALE WIĘKSZE PODATKI I MNIEJSZY WZROST CEN.
TYPY POLITYKI PIENIĘŻNEJ:
1. DROGIEGO PIENIĄDZA (SPRZEDAŻ PAŃSTWOWYCH PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH, PODWYŻKA STÓP PROCENTOWYCH I ZMNIEJSZANIE PODAŻY PIENIĄDZA) SKUTEK – ZMNIEJSZENIE WYSOKOŚCI KREDYTÓW, A W NASTĘPSTWIE TAKŻE: INWESTYCJI, POPYTU GLOBALNEGO, POZIOMU ZATRUDNIENIA I PRODUKCJI ORAZ WZROST CEN.
2. TANIEGO PIENIĄDZA
KRYZYS ZADŁUŻENIA OZNACZA SYTUACJĘ, W KTÓREJ KRAJ NIE OBSŁUGUJE SWEGO ZADŁUŻENIA RZĄDOWEGO LUB PRYWATNEGO.
TRUDNOŚCI W OBSŁUDZE DŁUGU MOGĄ BYĆ SPOWODOWANE KRÓTKOTRWAŁĄ UTRATĄ PŁYNNOŚCI ALBO DŁUGOOKRESOWĄ UTRATĄ WYPŁACALNOŚCI O PODŁOŻU STRUKTURALNYM (KRYZYS LAT 80 XX WIEKU).
„PUŁAPKA ZADŁUŻENIA” – POWSTANIE LUKI MIĘDZY ROSNĄCYM WYKŁADNICZO ZADŁUŻENIEM, A MOŻLIWOŚCIAMI JEGO OBSŁUGI. LUKI TEJ NIE JEST W STANIE SFINANSOWAĆ TAKŻE PRZYROST EKSPORTU, CO POWODUJE PRZEKROCZENIE BEZPIECZNEGO POZIOMU ZADŁUŻENIA I ZAŁAMANIE PŁATNICZE.
WARUNKIEM USUNIĘCIA „PUŁAPKI ZADŁUŻENIA” JEST SZYBSZE TEMPO WZROSTU EKSPORTU PRZEKRACZAJĄCE POZIOM STOPY OPROCENTOWANIA DŁUGU ZAGRAICZNEGO.
ZAŁAMANIE PŁATNOŚCI ZALEŻY OD:
1. STOPY OPROCENTOWANIA KREDYTU
2. OKRESU DOJRZEWANIA INWESTYCJI
3. UDZIAŁU EKSPORTU W PRZYROŚCIE PRODUKCJI
4. NEGATYWNE ODDZIAŁYWANIE NIESTABILNEJ STOPY PROCENTOWEJ NA GOSPODARKĘ PRZEJAWIA SIĘ W:
5. 1. WZROŚCIE KOSZTÓW OBSŁUGI KREDYTÓW JUŻ ZACIĄGNIĘTYCH
6. 2. WZROŚCIE KOSZTÓW SKŁADOWANIA
7. 3. SPADKU POPYTU WEWNĘTRZNEGO
8. 4. KONIECZNOŚCI PODWYŻSZENIA EFEKTYWNOŚCI PRZEDSIĘBIORSTW I ZWALNIANIU PRACOWNIKÓW
9. 5. WZROSTU OBCIĄŻEŃ ZŁYMI KREDYTAMI DLA SEKTORA BANKOWEGO
10. NIESTABILNOŚĆ KURSU WALUT WPŁYWAN NEGATYWNIE POPRZEZ:

1. WZROST CEN TOWARÓW IMPORTOWANYCH
11. 2. TRUDNOŚCI W EKSPORCIE
12. 3. WZROST OBCIĄŻEŃ KREDYTOWYCH WYRAŻONYCH W WALUCIE OBCEJ
13. PRZEJĘCIU OSZCZĘDNOŚCI NA RYNKU WEWNĘTRZNYM SŁUŻY UZALEŻNIENIE SEKTORA FINANSOWEGO OD OBCEGO PAŃSTWA
NIECO INFORMACJI O SYSTEMIE BANKOWYM
BANK CENTRALNY – PODMIOT GOSPODARKI RYNKOWEJ ODPOWIEDZIALNY ZA PROWADZENIE POLITYKI PIENIĘŻNEJ. PODSTAWOWYM CELEM JEGO DZIAŁANIA JEST DBAŁOŚĆ O STABILIZACJĘ WARTOŚCI PIENIĄDZA KRAJOWEGO.
FUNKCJE BANKU CENTRALNEGO:
1. EMISJA PIENIĄDZA
2. REGULACJA SEKTORA BANKOWEGO
3. PROWADZENIE RACHUNKÓW PAŃSTWA
ZMNIEJSZENIE POZIOMU REZERWY OBOWIĄZKOWEJ ZWIĘKSZA MOŻLIWOŚCI KREACJI KREDYTU PRZEZ SEKTOR BANKOWY, A TYM SAMYM ZWIĘKSZA PODAŻ PIENIĄDZA.
BANK CENTRALNY USTALA POZIOM PODSTAWOWYCH STÓP PROCENTOWYCH W GOSPODARCE.
BANK CENTRALNY UDZIELA BANKOM KOMERCYJNYM KREDYTÓW NA INWESTYCJE CENTRALNE
BANKI KOMERCYJNE SĄ INSTYTUCJAMI DEPOZYTOWO – KREDYTOWYMI, KTÓRE DOKONUJĄ TRANSFERU DEPOZYTÓW
W KREDYTY I ZAJMUJĄ SIĘ ROZLICZENIAMI NA ZLECENIA KIENTÓW.
BANKI INWESTYCYJNE NIE PRZYJMUJĄ DEPOZYTÓW, A ŚRODKI POZYSKUJĄ NA RYNKACH KAPITAŁOWYCH. ICH DZIAŁANOŚĆ POLEGA NA ŚCISŁEJ WSPÓŁPRACY Z PRZEDSIĘBIORSTWAMI GŁÓWNIE W ZAKRESIE POZYSKIWANIA ŚRODKÓW KONIECZNYCH DO FINANSOWANIA ICH DZIAŁALNOŚCI BIEŻĄCEJ I INWESTYCYJNEJ, DORADZTWA, DZIAŁANOŚCI RESTRUKTURYZACYJNEJ (INŻYNIERIA FINANSOWA) ORAZ BADANIA SPRAWOZDAŃ FINANSOWYCH.
RYZYKO PŁYNNOŚCI POLEGA NA UTRACIE PREZ BANK ZDDOLNOŚCI DO REGULOWANIA SWOICH ZOBOWIĄZAŃ W TERMINIE, BĄDŹ NA BRAKU MOŻLIWOŚCI SPROSTANIA POPYTOWI NA KREDYT.
PŁYNNOŚĆ TO ZDOLNOŚĆ DO TERMINOWEJ REALIZACJI ZOBOWIĄZAŃ.
KRYZYS PŁYNNOŚCI TO NAGŁE I PRZEDŁUŻAJĄCE SIĘ ZAKŁÓCENIE PŁYNNOŚCI RYNKOWEJ I PŁYNNOŚCI BILANSOWEJ Z POTENCJALNIE POWAŻNYMI KONSEKWENCJAMI DLA STABILNOŚCI SYSTEMU FINANSOWEGO I GOSPODARKI REALNEJ.
DĄŻENIE PRZEZ BANKI DO MAKSYMALIZACJI ZYSKU W MOŻLIWIE KRÓTKIM CZASIE SPOWODOWAŁO, IŻ MNIEJ UWAGI POŚWIĘCONO KWESTII ZARZĄDZANIA PŁYNNOŚCIĄ.
PKUSA NADUŻYCIA TO PRZEKONANIE NIEKTÓRYCH INWESTORÓW O TYM, ŻE SĄ ZBYT WIELCY ABY UPAŚĆ, CO SKŁANIA ICH DO PODEJMOWANIA ZBYT RYZYKOWNYCH ZACHOWAŃ.
BAŃKA SPEKULACYJNA TO SYTUACJA, W KTÓREJ HANDEL DANYMI AKTYWAMI NA MASOWĄ SKALĘ PROWADZI DO ZWIĘKSZENIA ICH CENY ZNACZNIE POWYŻEJ ICH WŁAŚCIWEJ WARTOŚCI.
W BANKOWOŚCI ISLAMSKIEJ ZAKAZUJE SIĘ:
1. RIBY (LICHWY I ODSETEK)
2. GHARARU
(INWESTOWANIA W SPRAWY
NIEPEWNE I NIEISTNIEJĄCE)
3. MAYSIR (GRY – SPEKULACJI)
4. MILTON FRIEDMAN: „TO RYNEK, A NIE PAŃSTWO JEST NAJLEPSZYM MECHANIZMEM ALOKACJI KAPITAŁU W KRAJU
I ZA GRANICĄ”
DLATEGO W 1973 ROKU ODESZŁO SIĘ OD SYSTEMU STAŁYCH KURSÓW WALUTOWYCH NA RZECZ KURSÓW ZMIENNYCH!
5. ALE…
6. NIESTETY RYNEK SAM NIE JEST W STANIE ZAPEWNIĆ RÓWNOWAGI FINANSOWEJ!
7. NIEODŁĄCZNĄ CECHĄ RYNKOWEGO SYSTEMU FINANSOWEGO JEST PODATNOŚĆ NA ZAKŁÓCENIA W JEGO FUNKCJONOWANIU I POPADANIE W STANY NIERÓWNOWAGI.
8. UCZESTNICY RYNKU NIE SĄ W STANIE ZAPOBIEC NADCIĄGAJĄCEMU ZAŁAMANIU ZE WZGLĘDU NA SKŁONNOŚCI DO SPEKULACJI, NIEDOCENIANIE RYZYKA KRACHU, KIEDY WSZYSTKIE WSKAŹNIKI ROSNĄ ORAZ PANIKĘ W MOMENCIE NIEKORZYSTNYCH ZMIAN W SYSTEMIE.
9. RYNEK NIE JEST EFEKTYWNY ZE WZGLĘDU NA OGRANICZENIA I ASYMETRIĘ W DOSTĘPIE DO INFORMACJI!
JOSEPH STIGLITZ: „ŹRÓDŁEM PROPBLEMÓW SĄ TRZY SYSTEMOWE CECHY ZACHOWAŃ UCZESTNIKÓW RYNKU:
1. SKŁONNOŚĆ DO TWORZENIA NIEPRAWDZIWEJ INFORMACJI
2. PODEJMOWANIE NADMIERNEGO RYZYKA
3. ZACHOWANIA DEFRAUDACYJNE”
POLITYCZNE PRZESŁANKI KRYZYSU:
(POLITYKA G.BUSHA)
1. DWUKROTNA OBNIŻKA PODATKÓW ORAZ ZMNIEJSZENIE OPODATKOWANIA DOCHODÓW Z KAPITAŁÓW I DYWIDEND PRZYCZYNIŁA SIĘ DO POWSTANIA „KLASY INWESTORÓW” (TO ONI WYWOŁALI SZTUCZNĄ HOSSĘ – PRZEINWESTOWANIE, SZTUCZNE WINDOWANIE WSKAŹNIKÓW GIEŁDOWYCH, SPEKULACJE WALUTOWE, ZAWYŻANIE CEN SUROWCÓW);
2. DEFICYT BUDŻETOWY Z TYTUŁU SZYBKO ROSNĄCYCH WYDATKÓW RZĄDOWYCH (GŁÓWNIE CHODZI O … WYDATKI ZBROJENIOWE).
ZWIĘKSZENIE WYDATKÓW ZBROJENIOWYCH DOPROWADZIŁO DO ZMNIEJSZENIA INWESTYCJI W STRUKTURĘ SPOŁECZNĄ.
PROCES PRZEKSZTAŁCANIA OSZCZĘDNOŚCI ŚWIATOWYCH (GŁÓWNIE JAPONII I CHIN, ALE TEŻ … BRAZYLII I ROSJI) W FUNDUSZE POŻYCZKOWE ZA POMOCĄ TAKICH INSTRUMENTÓW FINANSOWYCH JAK PAPIERY DŁUŻNE EMITOWANE PRZEZ RZĄD FEDERALNY JEST FINANSOWANIEM DEFICYTU USA.
OBECNY KRYZYS WYKAZAŁ OGRANICZONE MOŻLIWOŚCI ZACHODU NAWET W KATEGORIACH ODDZIAŁYWAŃ NEGATYWNYCH NA ŚWIATOWĄ GOSPODARKĘ.
CENTRUM GOSPODARKI ŚWIATOWEJ PRZESUWA SIĘ KU AZJI!
KORZYŚCI DLA USA Z RESTRYKCYJNEJ POLITYKI MONETARNEJ:
1. OSZCZĘDNOŚĆ ZASOBÓW
2. ZACHOWANIE WIARYGODNOŚCI FINANSOWEJ I STATUSU GŁÓWNEGO CENTRUM FINASÓW MIĘDZYNARODOWYCH
3. UTRZYMANIE ROLI DOLARA JAKO WALUTY ŚWIATOWEJ
USA GROZI DEFICYT BUDŻETOWY, CO RODZI ZAGROŻENIE DLA MOCARSTWOWEJ POZYCJI TEGO PAŃSTWA!